تعریف کمین : تکی است غافلگیرانه از یک موضع پنهانی که علیه نیروهای در حال حرکت یا موقتاً ثابت ، پیاده یا موتوری صورت میگیرد .
اهمیت کمین : کمین در عملیات منظم و نامنظم صورت میگیرد و از تاکتیکهای بسیار مؤثر و مورد پسند چریکهاست ، زیرا :

1 – در اجرای آن نیازی به تصرف زمین و نگهداری آن نمیباشد .

2 – یگانهای کوچک میتوانند با تجهیزات کم و ساده ، یگانهای بزرگ را به ستوه درآورند.

3 – نیروهای کمین خورنده را مجبور میکند که در زمان و مکان نامناسب بطور قطعی درگیر شوند .

4 – از جابجا شدن وسیع نیروها جلوگیری میکند.

5 – با از بین بردن سلاحها و مهمات دشمن آنان را در محدودیت و فشار قرار میدهد.

6 – با کشتن و اسیر نمودن سران و افراد برجسته آنان توان رزمی و روح جنگجویی دشمن را تضعیف میکند.

اهداف کمین

1 – علیه نیروهای پیاده و سواره.

2 – علیه نیروهای تاخت دشمن (قبل و بعد از تاخت ).

3 – علیه قطارهای حامل سوخت ، نفرات ، مهمات ، تجهیزات و آذوقه ...

4 – علیه گشتیهای شناسایی و رزمی دشمن.

5 – علیه وسایل که از جاده ها و مرزها بصورت غیر مجاز و پنهانی عبور می نماید.

منظور از کمین

منظور از کمین کاهش دادن قدرت رزمی و نابودی و به ستوه آوردن دشمن است که شامل موارد ذیل میباشد :

1 – کسب اطلاعات و اخبار از دشمن.

2 – کانالیزه کردن دشمن بوسیله غیر قابل عبور کردن مسیرها.

3 – خسته کردن و تضعیف دشمن.

4 – به تأخیر انداختن و کند کردن عملیات دشمن.

5 – جلوگیری از گسترش دشمن در منطقه .

6 – بدست گرفتن ابتکار عمل در منطقه و آزاد سازی نیروهای خودی.

7 – گرفتن اسیر و مهمات و وسایل تدارکات دشمن.

8 – ابراز وجود در منطقه و نا امن کردن منطقه برای دشمن.

9 – انهدام و نابودی و کاهش دادن توان رزمی دشمن.

10 – منحرف کردن دشمن از انجام مأموریتهای طرح ریزی شده دشمن .

11 – تشدید نمودن اقدامات تأمینی در حرکت دادن ستونهای کامیونی و سایر نیروها.

12 – جلوگیری از گشت زنی های پیگیر و بیش از اندازه ، و محتاط و محافظه کار نمودن دشمن.

13 – جلوگیری از عملیات تهاجمی دشمن و ناگزیر ساختن وی به پذیرش پدافند.

14 – برهم زدن یکپارچگی نیروهای دشمن و مجبور ساختن دشمن به حرکت کردن در ستونها و عده های کوچکتر .

15 – گریز دادن دشمن از رزم شبانه به انگیزه ترس از کمین و همواره در حالت ترس و نگرانی نگهداشتن دشمن .

اصطلاحات کمین

الف ) کمینگاه : محل یا نقطه ای که برای به دام انداختن دشمن ، عنصر یا عناصری در آن به انتظار می مانند.(معمولاً کمینگاه در محل مناسبی انتخاب میشود که تا رسیدن دشمن به آن نقطه کوچکترین اثری از عناصر کمین کننده دیده نشود).

ب ) کشتارگاه : به بخشی از کمینگاه گفته میشود که آتشهای کمین به منظور به دام انداختن و انهدام دشمن بر روی آن متمرکز میگردد.

اطلاعات لازم برای یک کمین موفقیت آمیز

اصولاً اطلاعات چشم هر عملیات میباشد و هر عملیات و نبردی که بدون اطلاعات انجام پذیرد مانند کوری است که در یک منطقه پر از خار وخاشاک رها شود ، ولذا برای اجرای یک کمین موفقیت آمیز اطلاعات ذیر ضروری است .

1 – تعداد نفرات دشمن و سلاحهایی که دشمن همراه دارد.

2 – طول ستون دشمن و فاصله نیروهای کمکی دشمن تا منطقه کمین .

3 – نوع خودروهایی که دشمن از آن استفاده می نماید از قبیل ( زرهی ، سبک ، سنگین و ..)

4 – سمت حرکت دشمن و زمان احتمالی و ورود دشمن به منطقه کمین .

5 – مدت زمان احتمالی که نیروهای کمکی دشمن آن مسافت را می پیمایند.

6 – نوع جاده هایی که دشمن از آن استفاده میکند.

7 – نوع آموزش و روحیه و تحرک نیروهای دشمن .

منابع کسب اطلاعات برای یک کمین موفقیت آمیز

1 – جاسوسی.

2 – افراد بومی ( چوپانان ، دهقانان ، کشاورزان و ...).

3 – نقشه های هوایی و زمینی ، کالک و اسناد و مدارک و نقشه های غنیمتی .

4 – اسرا و در بین اسرا افراد برجسته دشمن.

5 – نقل و انتقالات آشکار دشمن.

مناطق مناسب برای کمین

1 – کوهستان : تنگه ها ، گردنه ها ، سربالائیهای تند ، پیچ جاده ها .

2 – جنگل : مزارع ، بیشه زارها ، نخلستان ، گذرگاههای جنگلی

3 – دشت : شیارها ، گودالها ، پستی و بلندیها (با استفاده از کمین عنکبوتی ).

خصوصیات و شرایط منطقه کمین

1 – داشتن استتار ، اختفا ، پوشش.

2 – داشتن میدان دید و تیر وسیع و تسلط بر منطقه عبور دشمن و دید نداشتن دشمن نسبت به منطقه کمین.

3 – وسعت میدان کمین به حدٌی باشد که کلیه قوای دشمن در محاصره قرار گیرند.

4 – منطقه کمین باید طوری انتخاب شود که دشمن امکان سنگر بندی متقابل در برابر ما را نداشته باشد.

5 – داشتن مناطقی در عقب و پهلوها برای ایجاد تأمین جهت جلوگیری از گسترش و کنترل مانور دشمن .

6 – داشتن راههای مخفی و پوشیده از منطقه عمل تا موضع کمین.

7 – پوشش حرکت در موقع عقب نشینی .

8 – محل کمین باید از پناهگاه دشمن دور باشد.

9 – نداشتن معابر نفوذی برای دشمن جهت دور زدن نیروهای کمین.

سلاحها و تجهیزات کمین

تیربار : برای آتش قوی جهت پوشاندن عمق محل کمین.

آر پی جی 7 : برای منهدم کردن خودروهای حامل نفرات ، مهمات ، تانکها و نفربرها.

مواد منفجره و مین : برای انهدام پلها و بستن جاده ها سر راه خودروها و تانکها.

نارنجک دستی و تفنگی : برای انهدام نیروها و خودروها

منٌور : جهت روشن کردن منطقه کمین و کشتارگاه در شب.

تجهیزات انفرادی : جیره غذا ، آب ، وسایل کمکهای اولیه ، کوله پشتی و...

سازماندهی نیروهای کمین

1 – تیم آتش : وظیفه انهدام ابتدا و انتهای ستون را بر عهده دارد.

2 – تیم هجوم : وظیفه کشتن نیروهای در حال مقاومت و انهدام خودروها و تجهیزات را بر عهده دارد.

3 – تیم تخریب : وظیفه مین گذاری در معابر نفوذی و انهدام پلها و تونلها را بر عهده دارد.

4 – تیم تجسس و پاکسازی : وظیفه جمع آوری اطلاعات ،اسناد و مدارک از دشمن و شناسایی فرماندهان و مسئولین آنها و دستگیری جهت تضعیف روحیه دشمن را دارد.

5 – تیم پشتیبانی : در صورت نیاز با حجم اتش زیاد وارد عمل میشود.

6 – تیم تأمین : ایجاد امنیت برای منطقه کمین و نیروهای کمین را برعهده دارد.

ملاحضات مهم در یک کمین موفقیت آمیز



1 – غافلگیری : ضربه زدن به دشمن در زمان و مکانی که انتظار آنرا ندارند.

2 – تطبیق آتشها : هماهنگ بودن کلیه آتشهای موجود در کمین.

3 – سادگی : طرح عملیات باید ساده ، مشروح و قابل اجرا باشد.

4 – آموزش و انضباط : علاوه بر دیدن آموزشهای لازم باید در طول عملیات انضباط کامل را رعایت کنند و از قبل تطبیق آتشها و وظایف فردی طراحی شده باشد.

5 – کنترل : در عملیات کمین باید اقدامات کنترلی شدیدی موقع حرکت ، اشغال ، درگیری و عقب نشینی توسط فرمانده وجود داشته باشد.

6 – تأمین : جناحین و عقب کمینگاه آسیب پذیر است و باید برای تأمین آن اقدامات زیر را انجام داد :

الف) رده بندی در عمق و استقرار در شب

ب ) تعیین مناطق دیده بانی

پ ) عدم صدا و روشنایی

ت ) طرح عقب نشینی مناسب

ث ) تأمین مسیرهای عقب نشینی

ج ) سرعت و جسارت در اجرای عملیات

خصوصیات افراد کمین

1 – سریع و بموقع خبر کردن نفرات از نزدیک شدن هدف.

2 – رعایت کردن انضباط آتش به هنگام درگیری.

3 – بازکردن آتش در زمان معین.

4 – بکار بردن اقدامات تأمینی و منطقی در صورت کشف شدن کمین.

5 – تغییر سمت دادن آتش پشتیبانی زمانیکه عناصر هجوم به هدف یورش می برند.

6 – عقب نشینی بموقع بطرف نقطه الحاق.

7 – صبر و مقاومت در طول ساعات کمین و تحمل سختیها و مشکلات از قبیل : تشنگی ، گرسنگی ، سرما ، گرما و ...